Το έργο UrbanSCOPE (υπ’ αριθμόν 2019-1-HU01-KA203-061226) χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το περιεχόμενο της παρούσας δημοσίευσης δεν αντανακλά κατ’ ανάγκη τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Call 2019, KA2 – Cooperation for innovation and the exchange of good practices
KA203 – Strategic Partnerships for Higher Education
Η υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην παραγωγή της παρούσας έκδοσης δεν συνιστά αποδοχή του περιεχομένου, το οποίο αντικατοπτρίζει αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών, και η Επιτροπή δεν μπορεί να αναλάβει την ευθύνη για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν.
Καλώς ήλθατε στη σελίδα του Urban SCOPE στα Ελληνικά.
Εδώ θα βρείτε πληροφορίες σχετικά με την υλοποίηση του έργου στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην πόλη της Γλυφάδας, καθώς και αποτελέσματα του έργου στα Ελληνικά.
Κατά την αρχική φάση του έργου, πραγματοποιήθηκε έρευνα σχετικά με το Σχεδιασμό Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) στην Ελλάδα, εστιάζοντας στη Γλυφάδα.
Στο πλαίσιο της έρευνας ΣΒΑΚ στη Γλυφάδα, η ομάδα του UrbanSCOPE στην Ελλάδα πραγματοποίησε συνεντεύξεις με εκπροσώπους του Δήμου Γλυφάδας και τοπικών οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και δύο συναντήσεις ομάδων εστίασης (focus groups), συζητώντας την υφιστάμενη κατάσταση και τις δυνατότητες εφαρμογής ΣΒΑΚ στην πόλη της Γλυφάδας. Οι συνεντεύξεις και οι ομάδες εστίασης πραγματοποιήθηκαν στη Γλυφάδα από τις 20 Ιανουαρίου έως τις 12 Φεβρουαρίου 2020.
Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε έρευνα μέσω ενός διαδικτυακού ερωτηματολογίου που στοχεύει τους κατοίκους της Γλυφάδας, με σκοπό να αντλήσει δεδομένα σχετικά με τις τρέχουσες πρακτικές αστικής κινητικότητας, τις απόψεις τους σχετικά με την υιοθέτηση εναλλακτικών μέσων αστικής κινητικότητας και τις απαραίτητες βελτιώσεις υποδομής, καθώς και τη στάση τους σχετικά με τη μείωση της χρήσης του αυτοκινήτου και τον σχεδιασμό βιώσιμης αστικής κινητικότητας στην πόλη τους.
Τα ευρήματα της έρευνας στη Γλυφάδα, καθώς και της αντίστοιχης έρευνας στις άλλες πόλεις του έργου (Darmstadt στη Γερμανία και Gyor στην Ουγγαρία) παρουσιάζονται συνοπτικά στην Έκθεση των αποτελεσμάτων της Έρευνας για τη Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα που ακολουθεί στα Ελληνικά.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την έρευνα στη Γλυφάδα και την ανάλυση των αποτελεσμάτων, μπορείτε να δείτε την Έκθεση των αποτελεσμάτων για τη Γλυφάδα στα Αγγλικά (ακολουθεί).
Στο πλαίσιο του έργου, συστάθηκε Ομάδα Δράσης στο Δήμο Γλυφάδας, με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα του Δήμου, Δημοτικών Συμβούλων, εκπροσώπου της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου, εκπροσώπων οργανώσεων της τοπικής κοινωνίας των πολιτών και της σχολικής κοινότητας, και ειδικών στο πεδίο του ΣΒΑΚ.
Στόχος της Ομάδας Δράσης ήταν να προτείνει ένα Σχέδιο Δράσης στη Δημοτική Αρχή για τη βιώσιμη αστική κινητικότητα στην πόλη, και ιδιαίτερα να εξειδικεύσει τις προτεινόμενες δράσεις στην περιοχή μελέτης που ορίστηκε από την ίδια την Ομάδα Δράσης. Το Σχέδιο Δράσης διαμορφώθηκε μέσα από μια διαδικασία ανάπτυξης εναλλακτικών «σεναρίων» βιώσιμης αστικής κινητικότητας.
Τα εναλλακτικά σενάρια παρουσιάστηκαν σε εκδήλωση δημόσιας διαβούλευσης ώστε η πρόκριση του «επιθυμητού» σεναρίου να λάβει υπόψη τις απόψεις των πολιτών. Το Σχέδιο Δράσης εξειδίκευσε το επιθυμητό σενάριο με συγκεκριμένες προτάσεις παρεμβάσεων στην περιοχή μελέτης. Στην τελική του μορφή, το Σχέδιο Δράσης εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο.
Μέρος των καθηκόντων της Ομάδας Δράσης αποτέλεσε και ο σχεδιασμός και υλοποίηση μιας καμπάνιας δημοσιότητας και ευαισθητοποίησης του τοπικού πληθυσμού ως προς τις αρχές και τις πρακτικές της βιώσιμης αστικής κινητικότητας, ώστε να γίνουν κατανοητά τα οφέλη που προκύπτουν από αυτή και να ενθαρρυνθούν οι πολίτες να χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο μέσα βιώσιμης κινητικότητας.
Η Ομάδα Δράσης που εργάστηκε από τον Φεβρουάριο του 2021 έως και τον Ιούνιο του 2022, αποτελείται από τους:
- Δάφνη Χαρίση Μπίλια, Εντεταλμένη Δημοτική Σύμβουλος ΓΠΣ – Συντονίστρια της Ομάδας Δράσης
- Γιάννης Παπάς, Εντεταλμένος Δημοτικός Σύμβουλος Ψηφιακής Πολιτικής
- Τίνα Κάραλη, Τεχνική Υπηρεσία Δήμου
- Σωκράτης Ζάχος, Γεν. Γραμματέας Δήμου
- Βασίλης Αυγουστάκης, Υποδιευθυντής Β’ Γυμνασίου Γλυφάδας
- Ερμιόνη Κορασίδου, εκπρόσωπος Συλλόγου “Ελλήνων Διαδρομές”
- Νίκος Κιούσης, εκπρόσωπος Συλλόγου “Ώρα για Δράση”
- Μαρία Καραβουσάλη, Σχολική Επιτροπή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δήμου
- Ιωάννης Μασμανίδης, εκπρόσωπος Ένωσης Γονέων Γλυφάδας
- Φούλη Παπαγεωργίου, PRISMA Κέντρο Αναπτυξιακών Μελετών
- Δημήτρης Μυλωνάς, PRISMA Κέντρο Αναπτυξιακών Μελετών
Μέλη της Ομάδας Δράσης αποτύπωσαν προβλήματα της περιοχής μελέτης στη Γλυφάδα σε σχέση με την αστική κινητικότητα, μέσω της εφαρμογής Siftr. Προβλήματα που αφορούν την κίνηση πεζή, με ποδήλατο ή χρησιμοποιώντας τη συγκοινωνία, καθώς και τον ρόλο του αυτοκινήτου. Μπορείτε να δείτε τα αποτελέσματα της αποτύπωσης στον παρόντα σύνδεσμο. Μη διστάσετε να προσθέσετε τα σχόλιά σας.
Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας και της αποτύπωσης, η Ομάδα Δράσης συνέταξε 3 Σενάρια για τη Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα στη Γλυφάδα, που παρουσιάστηκαν σε ημερίδα στο 2ο Γυμνάσιο Γλυφάδας, με τη συμμετοχή του Δημάρχου Γλυφάδας κου Γιώργου Παπανικολάου, μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών και της σχολικής κοινότητας, και ειδικών. Ακολούθησε συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το Σενάριο που προκρίνεται.
Ακολουθεί η Έκθεση των Σεναρίων για τη Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα και το Σχέδιο Δράσης με συγκεκριμένες προτεινόμενες παρεμβάσεις στην πιλοτική περιοχή της Γλυφάδας.
Επίσης ακολουθεί η Έκθεση των Σεναρίων ΣΒΑΚ και του Σχεδίου Δράσης για την πιλοτική περιοχή της Γλυφάδας και στα Αγγλικά.
Η Ομάδα Δράσης συνέχισε εκπονώντας ένα Σχέδιο για την Καμπάνια Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης των κατοίκων της Γλυφάδας στο ζήτημα του Σχεδιασμού Βιώσιμης Κινητικότητας. Το Σχέδιο περιελάμβανε μια ανάλυση του περιβάλλοντος υποδοχής της καμπάνιας, τον προσδιορισμό της ομάδας-στόχου, τη διατύπωση του μηνύματος της καμπάνιας, και συγκεκριμένες δράσεις ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης, όπως τη δημιουργία ενημερωτικού υλικού (αφίσα, φυλλάδιο), και τη διοργάνωση εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης όπως την εκδήλωση που έλαβε χώρα την Κυριακή 19 Ιουνίου 2022 και προσκάλεσε τους κατοίκους της Γλυφάδας να έρθουν στο κλειστό στα αυτοκίνητα κέντρο της πόλης να περπατήσουν, να κάνουν ποδήλατο, να ζήσουν το κέντρο χωρίς αυτοκίνητα, να παρακολουθήσουν ενημερωτικό υλικό για τη βιώσιμη κινητικότητα, και να πάρουν μέρος στις δράσεις της εκδήλωσης – μεταξύ άλλων ένα κυνήγι θησαυρού με θέμα τη βιώσιμη κινητικότητα και βραβείο ένα ποδήλατο. Επιπλέον, το Σχέδιο για την Καμπάνια περιελάμβανε και δράσεις εκπαίδευσης, όπως την εφαρμογή ενός εκπαιδευτικού προγράμματος για τη Βιώσιμη Κινητικότητα στο 2ο Γυμνάσιο Γλυφάδας και τη διοργάνωση σχολικού διαγωνισμού για τον ΣΒΑΚ μεταξύ των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Γλυφάδας (βλ. παρακάτω για περισσότερες πληροφορίες).
Εδώ θα βρείτε το Σχέδιο της Καμπάνιας Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης, το ενημερωτικό υλικό που δημιουργήθηκε και μοιράστηκε/αναρτήθηκε, καθώς και φωτογραφίες από την εκδήλωση ευαισθητοποίησης “Περπατάμε, κάνουμε ποδήλατο, μαθαίνουμε για τη βιώσιμη κινητικότητα, απολαμβάνουμε το κέντρο της πόλης μας χωρίς αυτοκίνητα” που διοργάνωσε ο Δήμος Γλυφάδας με την υποστήριξη της Ομάδας Δράσης UrbanSCOPE.
Η Εκπαιδευτική Μεθοδολογία UrbanSCOPE προσαρμόστηκε στις ανάγκες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με τη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού προγράμματος για τον Σχεδιασμό Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας που περιλαμβάνει το μεθοδολογικό πλαίσιο, τους εκπαιδευτικούς στόχους, και συγκεκριμένες εκπαιδευτικές δράσεις που μπορούν να εφαρμοστούν στα σχολεία όλης της Ευρώπης. Το πρόγραμμα εισαγάγει τους μαθητές στις αρχές και τους στόχους της βιώσιμης κινητικότητας, και τους προσκαλεί να πάρουν μέρος σε μια άσκηση σχεδιασμού για τη βιώσιμη κινητικότητα στη γειτονιά τους, συλλέγοντας και αναλύοντας δεδομένα για υφιστάμενα προβλήματα και στάσεις των κατοίκων της περιοχής τους, και χρησιμοποιώντας τα ψηφιακά εργαλεία UrbanSCOPE για να διατυπώσουν και απεικονίσουν εναλλακτικά σενάρια ΣΒΑΚ και συγκεκριμένες αναγκαίες παρεμβάσεις.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα εφαρμόστηκε πιλοτικά σε τάξη του 2ου Γυμνασίου Γλυφάδας.
Βρείτε εδώ το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης:
Ο Διαγωνισμός ΣΒΑΚ με τίτλο “Γλυφάδα: Βιώσιμη Κινητικότητα για την πόλη του μέλλοντος” παρουσιάστηκε στο πλαίσιο Ημερίδας που διοργανώθηκε την Παρασκευή 6 Μαΐου 2022 στο Διασχολικό Κέντρο Γλυφάδας, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της εκπαιδευτικής κοινότητας, μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαιδευσης και εκπαιδευτικούς, εκπροσώπους του Δημοτικού Συμβουλίου, εκπροσώπους φορέων της κοινωνίας των πολιτών, ενδιαφερόμενους πολίτες και μέλη της Ομάδας Δράσης UrbanSCOPE. Ο Διαγωνισμός απευθυνόταν σε σχολεία και μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, παρουσίαζε τις προκλήσεις για τη βιώσιμη κινητικότητα στη Γλυφάδα, και τους προσκαλούσε να εστιάσουν σε μια συγκεκριμένη διαδρομή στην περιοχή τους, να συλλέξουν και να αναλύσουν δεδομένα σχετικά με την υφιστάμενη υποδομή κινητικότητας καθώς και προβλήματα σε αυτή τη διαδρομή, και να χρησιμοποιήσουν τα ψηφιακά εργαλεία UrbanSCOPE για να σχεδιάσουν και απεικονίσουν 3 εναλλακτικά σενάρια με σεβασμό στις αρχές της βιώσιμης κινητικότητας, προτείνοντας και συγκεκριμένες παρεμβάσεις για το κάθε σενάριο.
Δείτε παρακάτω την Πρόσκληση στον Διαγωνισμό και τους Όρους και Κανονισμούς του Διαγωνισμού, καθώς και το πρόγραμμα και φωτογραφίες από την Ημερίδα UrbanSCOPE όπου παρουσιάστηκε το έργο UrbanSCOPE, τα ψηφιακά εργαλεία UrbanSCOPE και ο Διαγωνισμός:
Ο Διαγωνισμός ξεκίνησε στις 6 Μαΐου 2022 με παρουσίαση στο πλαίσιο της ειδικής Ημερίδας με 42 συμμετέχοντες, συγκέντρωσε 11 εγγραφές από μαθητές και ομάδες μαθητών από 8 σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη Γλυφάδα – 9 Γυμνάσια και 2 Λύκεια- έως τις 16 Μαΐου, και ολοκληρώθηκε στις 10 Ιουλίου 2022 με την κατάθεση 5 προτάσεων σεναρίων ΣΒΑΚ, εκ των οποίων 2 υποβλήθηκαν ατομικά και 3 από ομάδες μαθητών (συνολικά 16 μαθητές).
Η τριμελής Επιτροπή Αξιολόγησης συνδύασε τα διαφορετικά υπόβαθρα των μελών της με σκοπό την ολοκληρωμένη αξιολόγηση των υποβολών βάσει των κριτηρίων αξιολόγησης που είχαν εξαρχής καθοριστεί (έγγραφο Όρων και Κανονισμών του Διαγωνισμού). Τα μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης ήταν:
- Δαφνούλα Χαρίση Μπίλια, Δημοτική Σϋμβουλος, Συντονίστρια της Ομάδας Δράσης UrbanSCOPE
- Θεόδωρος Μαυρογιώργης, Συγκοινωνιολόγος, ειδικός σε ΣΒΑΚ
- Δημήτρης Μυλωνάς, Πολεοδόμος-Χωροτάκτης, Μέλος της Ομάδας Δράσης UrbanSCOPE (Γραμματέας Επιτροπής)
Μετά από την διαδικασία αξιολόγησης, νικήτρια του Διαγωνισμού αναδείχθηκε η ομάδα “Οραματιστές” από το 2ο Γυμνάσιο Γλυφάδας.
Οι διαγωνιζόμενοι επέλεξαν μια διαδρομή δημοφιλή στα παιδιά της ηλικίας τους (ηλικίες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) καθώς και σε πολλούς άλλους κατοίκους της άνω Γλυφάδας που πρέπει να έχουν πρόσβαση στο εμπορικό κέντρο της πόλης. Τα πέντε προτεινόμενα σενάρια επικεντρώθηκαν στο να είναι τόσο πρακτικά όσο και βιώσιμα. Έτσι, η δημιουργία και η συνέχιση ενός ποδηλατοδρόμου, η δημιουργία ενός μεγάλου πεζόδρομου και η χρήση λεωφορείων και τραμ, αποσκοπούν στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Επιπλέον, η προτεινόμενη ανάπλαση χώρων πρασίνου στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος της πόλης και ιδιαίτερα της ατμόσφαιρας.
Τα προτεινόμενα σενάρια αποσκοπούν επίσης στην εξέταση των ειδικών αναγκών κινητικότητας ενός ευρέος φάσματος προφίλ πολιτών. Το δεύτερο σενάριο επικεντρώνεται ιδιαίτερα στις ανάγκες κινητικότητας των ατόμων με ειδικές ανάγκες κινητικότητας, όπως τα άτομα με αναπηρία, οι ηλικιωμένοι κ.λπ., αξιοποιώντας τις ήδη υπάρχουσες υποδομές σε συνδυασμό με μικρές προσθήκες. Το πρώτο σενάριο επικεντρώνεται στην ενθάρρυνση των παιδιών και των γονέων τους να χρησιμοποιούν τα ποδήλατό τους χωρίς φόβο. Το τρίτο σενάριο που προτείνει έναν πλατύ πεζόδρομο στο κέντρο της πόλης έχει ως στόχο να επιτρέψει στους γονείς με καροτσάκια και μικρά παιδιά να απολαύσουν μια ξέγνοιαστη βόλτα.
Τα σενάρια αξιοποιούν τις ήδη υπάρχουσες υποδομές και εγκαταστάσεις σε συνδυασμό με νέες για την προώθηση του ΣΒΑΚ. Για παράδειγμα, στο πρώτο σενάριο ο προτεινόμενος νέος ποδηλατόδρομνος συνδέεται με τον ήδη υφιστάμενο. Σε άλλα σενάρια, τα ήδη υφιστάμενα δίκτυα τραμ και λεωφορείων χρησιμοποιούνται και συνδυάζονται με περπάτημα ή ποδηλασία.
Τα σενάρια στοχεύουν επίσης στην ενθάρρυνση υγιέστερων τρόπων ζωής και συμπεριφορών στις μετακινήσεις. Ο προτεινόμενος εκτεταμένος και συνεχής ποδηλατόδρομος θα ενθαρρύνει τους κατοίκους και τους επισκέπτες να κάνουν ποδήλατο, ενώ ο προτεινόμενος πεζόδρομος θα ενθαρρύνει τους κατοίκους και τους επισκέπτες να περπατούν χωρίς φόβο και να ασκούνται ενώ κάνουν τα ψώνια τους. Η διεύρυνση των πεζοδρομίων και η δημιουργία περισσότερων ποδηλατοδρόμων θα ενθαρρύνουν τους κατοίκους να κινούνται με ασφάλεια και βιώσιμο τρόπο.
Τέλος, οι διαγωνιζόμενοι εντόπισαν εμπόδια και επικίνδυνα σημεία στη διαδρομή για την ασφάλεια των πεζών και των ποδηλατών και υποβάλλουν αναγκαίες προτάσεις σύμφωνα με τα σενάρια τους.
Δείτε εδώ εικόνες από τα προτεινόμενα Σενάρια των νικητών του Διαγωνισμού:
Η 6μελής ομάδα των νικητών του Διαγωνισμού είχαν την ευκαιρία να ταξιδέψουν στο Gyor της Ουγγαρίας όπου πήραν μέρος στο Διεθνές Συνέδριο UrbanSCOPE και παρουσίασαν την εμπειρία τους και τα Σενάρια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας που υπέβαλαν στον διαγωνισμό.
Τελικό αποτέλεσμα του έργου UrbanSCOPE είναι το Εκπαιδευτικό Εγχειρίδιο ΣΒΑΚ. Το Εγχειρίδιο αυτό δημιουργήθηκε με στόχο τη διάχυση των αποτελεσμάτων του έργου και απευθύνεται σε διαφορετικές ομάδες-στόχου: εκπαιδευτικούς, ακαδημαϊκούς, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και/ή άλλους φορείς που σχετίζονται με το θέμα της βιώσιμης αστικής κινητικότητας.
Στο πρώτο μέρος, το εγχειρίδιο παρέχει ένα παράδειγμα εκπαιδευτικού προγράμματος ΣΒΑΚ για την ανώτατη εκπαίδευση και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επιπλέον, προσφέρει τη βάση του υλικού, των εργαλείων και των μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάπτυξη αυτού του προγράμματος. Επίσης, παρουσιάζει παραδείγματα των πιλοτικών εφαρμογών του εκπαιδευτικού προγράμματος που υλοποιήθηκαν σε τρεις διαφορετικές ευρωπαϊκές πόλεις, δηλαδή στις συμμετέχουσες πόλεις του έργου: Darmstadt στη Γερμανία· Győr στην Ουγγαρία και Γλυφάδα στην Ελλάδα.
Το δεύτερο μέρος του εγχειριδίου παρέχει μια επισκόπηση των πορισμάτων της ανάλυσης του ΣΒΑΚ στις τρεις διαφορετικές πόλεις, που αναδεικνύουν τα προβλήματα αστικής κινητικότητας και τις δυνατότητες των περιοχών μελέτης. Επιπλέον, παρουσιάζονται διάφορα παραδείγματα σεναρίων ΣΒΑΚ για κάθε πόλη, τα οποία σχεδιάστηκαν με τη συνδρομή της τοπικής κοινότητας και αποτυπώνουν το όραμά της για το μέλλον του ΣΒΑΚ στην πόλη. Επιπλέον, παρέχει μια επισκόπηση των δράσεων που αναλήφθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου που είχε ως στόχο να ενθαρρύνει τους πολίτες σε κάθε πόλη να συμμετάσχουν στη διαδικασία. Όλες αυτές οι πτυχές εφαρμόστηκαν πιλοτικά σε κάθε πόλη και το εγχειρίδιο προσφέρει μια εικόνα αυτών των προσπαθειών, των δυνατοτήτων τους και μιας προοπτικής για μελλοντικές εφαρμογές.
Τέλος, το παρόν εγχειρίδιο έχει ως κύριο στόχο να αναδείξει την γόνιμη εμπειρία της συμμετοχής των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, των ερευνητικών κέντρων και της τοπικής κοινότητας σε μια κοινή διαδικασία συνεργασίας για μια πιο βιώσιμη αστική κινητικότητα, στην οποία όλα τα μέρη μπορούν να επωφεληθούν από τις συνέργειες.
Μπορείτε να έχετε πρόσβαση στο Εκπαιδευτικό Εγχειρίδιο ΣΒΑΚ στα Ελληνικά εδώ: